Alkohol, narkotyki, przemoc. Co mówią najnowsze statystyki dla gminy Wolin?
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2025–2028, przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w Wolinie, opiera się na szczegółowym raporcie diagnostycznym z czerwca 2024 r., przygotowanym na zlecenie Burmistrza Wolina przez Małopolskie Centrum Profilaktyki. Dane te, uzupełnione o anonimowe badania ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców, dzieci i młodzieży, a także sprzedawców alkoholu, dają nam wgląd w lokalne wyzwania związane z uzależnieniami.
Spożycie alkoholu wśród dorosłych mieszkańców
Badania ankietowe wśród 300 mieszkańców gminy Wolin (średnia wieku 36 lat) wykazały, że 62% respondentów uważa alkoholizm za zjawisko „bardzo powszechne” lub „dość powszechne” w ich środowisku.
W kwestii wieku inicjacji alkoholowej, połowa ankietowanych mieszkańców gminy (50%) spróbowała alkoholu przed ukończeniem 15. roku życia. Zaledwie 13% miało pierwszy kontakt z alkoholem po osiągnięciu pełnoletności, a 6% badanych nigdy nie piło alkoholu.
Jeśli chodzi o częstotliwość spożycia, największa grupa respondentów (32%) pije alkohol kilka razy w miesiącu, a 24% raz w tygodniu. Co niepokojące, 14% deklaruje picie kilka razy w tygodniu, a 2% prawie codziennie. Respondenci najczęściej deklarują, że jednorazowo spożywają 5-6 (27%) lub 3-4 (24%) porcje standardowe alkoholu.
Dostępność alkoholu również budzi dyskusje. 29% badanych uważa, że w gminie Wolin jest zbyt wiele punktów sprzedaży alkoholu, podczas gdy 58% ocenia ich liczbę jako odpowiednią. Warto również zauważyć, że 40% respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że osoby nieletnie mogą z łatwością kupić alkohol w sklepach na terenie gminy.
Problem narkomanii i dopalaczy w społeczności dorosłych
Wśród dorosłych mieszkańców gminy, 39% przyznało, że zna co najmniej jedną osobę zażywającą narkotyki lub dopalacze. Mimo to zdecydowana większość, bo aż 93% respondentów, nie wie, gdzie można nabyć te substancje.
Młodzież i substancje psychoaktywne
Badania przeprowadzone w szkołach podstawowych (klasy 6-8, 130 uczniów) i ponadpodstawowych (120 uczniów) w gminie Wolin dostarczają szczegółowych informacji na temat postaw i zachowań młodzieży.
- Relacje i Środowisko Szkolne: Pozytywnym sygnałem jest fakt, że uczniowie deklarują bardzo dobre lub dobre relacje z rodzicami/opiekunami (SP 6-8: 94%; SPP: 90%) oraz z rówieśnikami (SP 6-8: 89%; SPP: 90%), co jest silnym czynnikiem chroniącym przed zachowaniami ryzykownymi.
- Alkohol Wśród Młodzieży:
- 76% uczniów szkół ponadpodstawowych (SPP) i 31% uczniów klas 6-8 SP uważa, że ich rówieśnicy piją alkohol.
- Miejsca spożywania alkoholu przez rówieśników to najczęściej świeże powietrze (SP 6-8: 46%; SPP: 38%) oraz imprezy/dyskoteki (SP 6-8: 31%; SPP: 34%).
- Główne przyczyny sięgania po alkohol wśród rówieśników to chęć zaimponowania innym (SP 6-8: 47%), dla lepszej zabawy (SPP: 54%), a niepokojąco, aby zapomnieć o kłopotach (SP 6-8: 22%; SPP: 39%).
- Inicjację alkoholową ma za sobą 4% uczniów klas 6-8 SP i 57% uczniów szkół ponadpodstawowych.
- Najczęściej spożywane rodzaje alkoholu to piwo, wódka, wino i szampan.
- Wśród powodów własnego sięgania po alkohol, uczniowie wskazywali na chęć lepszej zabawy, zapomnienie o problemach i złagodzenie stresu.
- Co do wieku pierwszej inicjacji, 32% uczniów SPP spróbowało alkoholu w wieku 14-16 lat, a znaczny odsetek uczniów SP 6-8 w wieku 11-13 lat (7%).
- Większość uczniów ma świadomość, że każdy może uzależnić się od alkoholu (SP 6-8: 59%; SPP: 61%), jednakże 5% uczniów SP 6-8 i 10% uczniów SPP zgadza się ze stwierdzeniem, że „piwo to nie alkohol”.
- 23% uczniów SP 6-8 i 19% uczniów SPP uważa, że w ich miejscowości są miejsca, gdzie osoba niepełnoletnia może bez problemu kupić alkohol.
- Narkotyki i Dopalacze Wśród Młodzieży:
- 11% uczniów klas 6-8 SP i 45% uczniów szkół ponadpodstawowych wskazuje, że ich rówieśnicy mają kontakt z narkotykami lub dopalaczami.
- 2% uczniów szkół podstawowych i 9% uczniów szkół ponadpodstawowych przyznało, że zażywało narkotyki lub dopalacze.
- Chociaż większość uczniów nie wie, czy zdobycie narkotyków byłoby łatwe/trudne (SP 6-8: 67%; SPP: 69%), to 17% młodszych i 20% starszych uczniów uważa, że byłoby to łatwe.
- Większość uczniów nie zna miejsc, gdzie można kupić narkotyki (SP 6-8: 82%; SPP: 78%), ale niektórzy wskazują na osiedla, szkołę i okolicę, dyskoteki czy boiska sportowe.
Uzależnienia behawioralne młodzieży
- Czas przed komputerem: Łącznie 46% uczniów SP 6-8 i 33% SPP gminy Wolin spędza przed komputerem do 4 godzin dziennie. Niepokoi fakt, że 10% młodszych i 14% starszych uczniów spędza przed nim powyżej 5 godzin dziennie.
- Czas ze smartfonem: 16% młodszych i 25% starszych uczniów deklaruje korzystanie ze smartfona powyżej 5 godzin dziennie.
- Gry komputerowe: 26% uczniów SP 6-8 i 33% SPP nie gra w gry komputerowe.
- Hazard: 17% uczniów SP 6-8 i 33% uczniów SPP miało do czynienia z grami hazardowymi.
Przemoc w rodzinie i szkole
Badania ujawniają obecność przemocy:
- Większość uczniów deklaruje, że nie doświadcza przemocy w szkole (SP 6-8: 54%; SPP: 57%). Jednakże, niepokojąca jest grupa uczniów, która przyznaje się do doświadczania przemocy w szkole nawet codziennie lub kilka razy w tygodniu.
- Przemoc psychiczna jest częstsza niż fizyczna.
- 6% uczniów SP 6-8 i 9% uczniów SPP doświadczyło przemocy w domu.
Wolin na tle Polski
Porównanie z ogólnopolskim badaniem ESPAD 2019 r. pokazuje pozytywne trendy w Gminie Wolin:
- Spożywanie alkoholu wśród uczniów z Gminy Wolin jest na znacznie niższym poziomie w porównaniu z młodzieżą ogólnopolską.
- Tylko 23% uczniów z Wolina kiedykolwiek piło alkohol, w porównaniu do 88% w Polsce.
- W ciągu ostatnich 12 miesięcy, 9% uczniów z Wolina piło alkohol, w porównaniu do 86% w Polsce.
- W ciągu ostatnich 30 dni, żaden uczeń z Wolina nie pił alkoholu, podczas gdy w Polsce było to 78%.
- Uczniowie z Gminy Wolin rzadziej sięgają po alkohol i palą papierosy niż ich rówieśnicy w Polsce.
- Wolinianie w mniejszym stopniu oczekują od alkoholu świetnej zabawy czy poczucia odprężenia, częściej zaś obawiają się problemów zdrowotnych.
Mimo tych optymistycznych danych dotyczących alkoholu i papierosów, raport zwraca uwagę, że uczniowie z Gminy Wolin wykazują problemy z narkotykami, dopalaczami, substancjami wziewnymi, a także lekami.