Co nauka mówi o wpływie fajerwerków na zwierzęta?
Fajerwerki są nieodłącznym elementem sylwestrowych celebracji, jednak ich efektowne pokazy niosą ze sobą poważne konsekwencje dla zwierząt. Głośne wybuchy i intensywne błyski wywołują u nich silny stres, prowadząc do problemów zdrowotnych, a nawet śmierci.
Zwierzęta domowe
Psy i koty, dzięki wyostrzonemu słuchowi, są szczególnie wrażliwe na hałas. Badania wskazują, że 45% psów odczuwa silny strach przed wystrzałami, a 52% doświadcza negatywnego wpływu głośnych dźwięków. W przypadku kotów 34% właścicieli zauważa u swoich pupili objawy lęku podczas fajerwerków. Stres u tych zwierząt objawia się przyspieszonym biciem serca, zaburzeniami ruchowymi czy wymiotami. W skrajnych przypadkach może dochodzić do prób ucieczki, co zwiększa ryzyko zagubienia lub wypadków.
Zwierzęta gospodarskie
Hałas wywołany fajerwerkami wpływa również na zwierzęta hodowlane. Badania we Włoszech wykazały trzykrotny wzrost tętna u świń podczas wystrzałów, a w Nowej Zelandii 79% koni reagowało na fajerwerki z różnym stopniem niepokoju. Ataki paniki u koni mogą prowadzić do poważnych obrażeń, takich jak złamania kończyn, co często kończy się uśpieniem zwierzęcia.
Ptaki i dzikie zwierzęta
Dzikie ptaki, spłoszone nagłymi wybuchami, zrywają się do lotu w nocy, co jest dla nich nietypowe i energochłonne. Holenderskie badania wykazały, że aktywność lotu ptaków w Sylwestra zwiększa się aż tysiąckrotnie w porównaniu z przeciętną zimową nocą. Takie zachowanie prowadzi do dezorientacji, kolizji z przeszkodami, a nawet śmierci z wyczerpania.
Zanieczyszczenie środowiska
Oprócz hałasu, fajerwerki emitują toksyczne substancje, takie jak ołów czy miedź, które zanieczyszczają powietrze i glebę. Związki te mogą nasilać stres oksydacyjny u zwierząt, wpływając negatywnie na ich zdrowie.
Alternatywy dla fajerwerków
Ze względu na dobro zwierząt i środowiska coraz więcej miast rezygnuje z tradycyjnych pokazów pirotechnicznych na rzecz cichszych alternatyw, takich jak pokazy laserowe, czy pokazy dronów. Takie rozwiązania pozwalają cieszyć się świętowaniem bez narażania zwierząt na stres i cierpienie.
Jeśli nie możemy pogodzić się z brakiem fajerwerków, warto rozważyć ich wersje przyjazne dla zwierząt, które oferują podobne efekty wizualne, bez huku! Stają się one coraz bardziej popularne, dostępne są w większości sklepów online z pirotechniką, np. tutaj.
Podsumowanie
Rezygnacja z używania fajerwerków podczas sylwestrowych obchodów to krok w stronę ochrony zwierząt przed stresem i potencjalnym niebezpieczeństwem. Wybierając cichsze formy świętowania, przyczyniamy się do poprawy ich dobrostanu i dbamy o środowisko naturalne.
Źródła:
- Badania dot. zwierząt domowych: Blackwell, E., Bradshaw, J., Casey, R. (2013). Fear responses to noises in domestic dogs (Canis familiaris). Applied Animal Behaviour Science
- Reakcje koni na hałas: McGreevy, P., Berger, J. (2017). Impact of fireworks on horse behavior. Journal of Equine Science
- Wpływ na ptaki: Shamoun-Baranes, J., et al. (2011). Birds flee en mass as fireworks disturb roosting behavior. Behavioral Ecology
- Zanieczyszczenie środowiska: Kulshrestha, U., et al. (2004). Chemical composition and impact of firework emissions. Atmospheric Environment
- Wpływ na zwierzęta gospodarskie: Sant’Anna, A. C., Paranhos da Costa, M. J. R. (2013). Welfare of pigs during noisy events. Livestock Science